Yuva çapı
Yuva iç çap ölçüsü ISO 286-2 kapsamında belirtilen H8 tolerans grubu şartlarını karşılamalıdır.
Yuva-keçe sıklığı
Keçenin dış çapının beklenen statik sızdırmazlığı sağlayabilmesi için monte edildiği yuvanın iç çapından daha büyük olması, ‘enterferans’ ya da ‘sıkılık’ olarak adlandırılan bu farkın hem keçenin yuva içinde makul stabilitesini sağlarken hem de uygulanabilir bir montajı mümkün kılması gerekir.
Dış çapın düz kauçuk, girintili formda (‘tırtıllı’) kauçuk ve metal olmasına göre belirlenmiş sıkılık ile keçe dış çapındaki dairesellik/ovallik değerleri ilgili tabloda gösterilmiştir.
(1)Dairesellik üç ya da daha fazla sayıda eşit aralıklarla yapılan ölçümlerden elde edilen D.Ç maks - D.Ç min sonucuna göre hesaplanır.
Yuva Malzemesi
Yuva malzemesi olarak genellikle çelik ya da dökme demir kullanılır. Bazı özel uygulamalarda alüminyum ya da plastik türevleri de tercih edilebilir. Özellikle genel çelik malzemelerden farklı malzemelerden işlenen yuvalar ile keçe arasında özellikle yüksek sıcaklık değişimlerinde farklı termal genleşme katsayıları yüzünden olası sıkılık azalmalarına karşı dikkat edilmelidir. Bu gibi ısıl genleşme farklılıklarının yüksek olduğu yerlerde kauçuk kaplı keçeler tercih edilmelidir.
Yüzey kalitesi
Yuvanın yüzey kalitesi için keçenin dış çap malzemesine göre önerilen pürüzlülük değerleri ilgili tabloda gösterilmiştir. Özellikle metal dış çaplı keçeler kullanılacağında yuvanın iç yüzeyinin çizik, çapak, kir vb. uygunsuzluklardan arındırılmış olması daha da önemlidir.
|
|
D.Ç kauçuk (µm) |
D.Ç metal (µm) |
|
Rz |
10 – 25 |
6,3 -16 |
|
Ra |
1,6 – 6,3 |
0,8 - 3,2 |
|
Rmax |
≤ 25 |
≤ 16 |
Yuva ağzı pahı/radyusu
Döner mil keçesinin montaj esnasında zarar görmesini engellemek için yuvanın giriş kısımlarına pah kırılmalıdır. Pah kırılan köşelerde keskin yüzey kalmamalıdır, çapaklarından arındırılıp yuvarlatılmalıdır.
Keçenin montaj sonunda yuva içinde oturacağı birleşme kenarlarında ise olabildiğince düşük radyuslu köşeler istenir. Keçe yüksekliğine göre önerilen farklı pah ve radyus değerleri ilgili tabloda görülebilir.
b
(mm) |
t1 min.
(mm) |
t2 min.
(mm) |
r2 max.
(mm) |
|
7 |
5,95 |
7,30 |
0,50 |
|
8 |
6,80 |
8,30 |
0,50 |
|
10 |
8,50 |
10,30 |
0,50 |
|
12 |
10,20 |
12,30 |
0,70 |
|
15 |
12,75 |
15,30 |
0,70 |
|
20 |
17,00 |
20,30 |
0,70 |
Yuva ağzında pah/radyus standartları
Statik eksen kaçıklığı
Birbiriyle tam örtüşmeyen mil ve yuva eksenleri arasındaki fark (ofset) statik eksen kaçıklığı olarak tanımlanır. Çeşitli işleme ve montaj hataları bu duruma sebep olur. İdeal halde mil, yuva ve döner mil keçesi eksenlerinin çakışması beklenir.
Statik eksen kaçıklığı sızdırmazlık elemanının bir tarafının mil yüzeyine olması gerekenden fazla, bir tarafının olması gerekenden az temas etmesine neden olur. Aşınma karakteristikleri de buna bağlı olarak değişir. Keçe dudağının bir kısmı daha hızlı aşınır, toplam keçe ömrü beklenenden daha hızlı tükenir.
Mil çapına bağlı olarak izin verilen azami eksen kaçıklığı değerleri ilgili grafikte görülebilir.
